Drugi masakr na Markalama

Sarajevo je tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu (1992 -1995.) bilo još jedna od agresorskih meta granatiranja i ubijanja civila. Masakri na Markalama su dva masakra počinjena od strane agresorske Vojske Republike Srpske u vremenu opsade Sarajeva.

Prvi masakr na Markalama počinjen je 5. februara 1994. godine, kada je ubijeno 68 a ranjeno 144 civila. U 11h ujutru, 28. augusta 1995. izvršen je drugi masakr na gradskoj tržnici Markale kada su ispaljene granate sa neprijateljskih položaja Vojske Republike Srpske.

Danas se navršava 26 godina kako su pripadnici Vojske Republike Srpske sa udruženim snagama policijskih i paravojnih srpskih formacija ubili 43, a teško ranili preko 80 civila. Ovaj masakr na Markalama smatra se jednim od najtežih i najstravičnijih zločina koji su počinjeni nad civilima u opkoljenom glavnom gradu Bosne i Hercegovine.

Masakr na Markalama je zločin koji je naveo snage NATO saveza za vojnom intervencijom usmjerenom protiv srpskih položaja.  

Srpske snage su iz pravca Trebević ispalile granate te nasilno oduzele život nedužnim civilima. Ubijeni u masakru su: Omer Ajanović, Hidajet Alić, Salko Alić, Zeno Bašević, Husein Baktašević, Sevda Brkan – Kruščica, Vera Brutus – Đukić, Halida Cepić, Paša Crnčalo, Mejra Cocalić, Razija Čolić, Esad Čoranbbegović, Dario Dlouhi, Salko Duraković, Alija Dževlan, Najla Fazlić, Rijad Garbo, Ibrahim Havjaz, Meho Herceglić, Jasmina Hodžić, Hajrudin Hozo, Jusuf Hašimbegović, Adnan Obrahimagić, Ilija Karanović, Mesudija Kerović, Vahid Komar, Muhamed Kukić, Mirsad Kovačević, Hašim Kurtović, Ismet Kladrić, Masija Lončar, Osman Mahmutović, Senad Muratović, Goran Poturković, Blažena Smoljan, Hamid Smajlhodžić, Hajro Šatrović, Samir Topuzović, Hamza Tunović, Ajdin Vukotić, Sabaheta Vukotić, Meho Zećo i Narima Žiga.

Svako ime i prezime zaslužuje počast i da se pamti, ako ništa - da se o njima čita, da se zna da je nekada postojao Omer, Vahid, Blažena, kojima je život oduzet, i koji nisu imali "pravo" na njega.

Međunarodni sud u Haagu osudio je visoke oficire Vojske Republike Srpske za ratne zločine počinjene nad stanovnicima Sarajeva.

Opasnost koja je prijetila od srpskog nacionalizma nastavljena je i kasnije, nakon završene agresije na Bosnu i Hercegovinu. Kao i za sve zločine, pa tako i za masakr na Markalama, uslijedilo je negiranje istog. Cilj negiranja zločina, čak i pokušaja optuživanja Armije Bosne i Hercegovine da je odgovorna za zločine u Sarajevu, prevazilazi granicu real – uma i ulazi u već uobičajeni prostor srpskog imaginarijuma i maštovitosti. Stabilizator granate nosio je oznaku "KV – 9307" što je značilo je bilo koji projektil pa i granata koja je bila ispaljena na Markalama, proizvedena u Krušiku (Valjevo, Srbija).

Srpska ideologija i doktrina počivala je na genocidu, kulturocidu, najstravičnijim zločinima i poduhvatima srpskih "snaga", a kretala se u konačnici ka memoricidu, srpskoj ratnoj i poslijeratnoj propagandi, koja je rezultirala negiranjem bilo kakvog oblika zločina.

Dok svaki pedalj ove zemlje govori o strašnim zločinima koji su počinjeni nad civilnim stanovništvom, srpske "snage" i nisu toliko snažne da se suoče sa učinjenim, i da prihvate istinu. Blokada kolektivnog pamćenja ili drugačije nazvano "svjesno iskrivljeno sjećanje" predstavljaju proces nemogućnosti preuzimanja odgovornosti u nadi kako bi se posljedice za agresora umanjile, i kako bi on sačuvao svoje "ljudsko dostojanstvo". Ljudstvo u najprostijem obliku je tu davno narušeno ili nikada nije ni postojalo, a od dostojanstva nije ostala ni sjenka niti trag da je ikada i postojalo.

Koncept odlučnog zbacivanje krivice sa kolektiviteta, nažalost na kraju počiva na kolektivnoj snazi istih. Nemoguće je zamisliti kako ON – kao pojedinac je svome tijelu dovoljan za činjenje najzloglasnijih zločina a da pri tome ne uživa podršku NJIH – kao kolektiviteta.

Poslijeratna uloga procesuiranih a i onih neprocesuiranih počinitelja ratnih zločina počiva na istoj tematici – negiranja ratne uloge u agresiji na Bosnu i Hercegovinu.